Kalp Sağlığında Genetiğin Rolü ve Yapılması Gerekenler
Kalp hastalıkları, insan hayatını tehdit eden ve yaşam standardını düşüren en tehlikeli hastalıklardan biri. Üstelik bir kere kalp hastalığına yakalandığınızda, ömür boyu bu hastalıkla mücadele etmeniz gerekiyor. Türkiye’de her yıl 250.000’den fazla kişiye kalp hastalığı teşhisi konuyor. Peki bu hastalığa yakalanmamak mümkün mü?
Sağlıklı ve uzun yaşamın sırrı; doğru beslenmek, yeterince hareketli olmak ve şanslı bir genetik mirasa sahip olmaktan geçiyor. Aynı zamanda kalp damar sistemimizin de sağlıklı olması şart. Bunun için gerekli önlemleri almak ve genetik geçmişimizin bilincinde hareket etmek gerekiyor.
Kalp Sağlığını Korumak İçin Yapılması Gerekenler
Uzun ve sağlıklı bir yaşam sürmek için ilk olarak kalp sağlığını korumak gerekiyor. Peki kalp ve damar sisteminin sağlıklı olması için neler yapabilirsiniz?
- Kalbinizi kontrol ettirin: Özellikle aile geçmişinde kalp hastalığı olan ve belirli bir yaşın üzerinde olan kişiler, kardiyoloji uzmanına başvurarak düzenli kalp sağlığı kontrolü yaptırmalıdırlar.
- Sağlık kontrolleri yaptırın: Kalp sağlığınızı olumsuz yönde etkileyen diyabet, tansiyon, kolesterol ve kilo gibi diğer vücut değerlerinizi kontrol ettirin.
- Sigarayı bırakın: Sigara, damarlarınızın sertleşmesine ve tıkanmasına sebep olur. Sigara içenlerin kalp hastalığına yakalanma ve kalp krizi sonucu ani ölüm riski yüksektir. Bu yüzden kendinize bir iyilik yapın ve eroinden daha fazla bağımlılık yapan sigarayı bırakın. Ücretsiz sigarayı bırakma polikliniklerine başvurarak bu süreci ilaç takviyesi ile kolaylaştırabilirsiniz.
- Alkolü bırakın ya da azaltın: Fazla alkol tüketenlerde, atriyal fibrilasyon denilen kalp çarpıntısı 2 kat daha fazla görülür. Uzun süreli fazla alkol tüketimi, kalbi zayıflatarak kalp krizine ve ani ölümlere sebep olur. Bu yüzden mümkün mertebe alkol tüketmemeye ya da en azından azaltmaya çalışın.
- Doğru beslenin: Kalp ve damar dostu gıdalarla beslenerek kalp hastalığı riskinden kurtulabilirsiniz. Kırmızı et tüketiminin az olduğu, hayvansal yağlar yerine zeytinyağına ağırlık verilen, mevsimsel sebze ve meyvenin tüketildiği Akdeniz tipi beslenme ile kalp sağlığınızı koruyabilirsiniz.
- Stresinizi yönetin: Stresli bir hayattan kaçmak mümkün değil ama stresinizi yönetmek sizin elinizde. Bunun için olaylara karşı düşünce yapınızı değiştirebilir, yürüyüş yaparak sakinleşebilir, meditasyon ve nefes egzersizleri ile rahatlayabilirsiniz.
- Kilonuzu kontrol altına alın: Vücut kitle indeksiniz (BMI) 24.9’dan yüksekse acilen kilo vermeniz gerekir. Vücut kitle indeksinizi buraya tıklayarak öğrenebilirsiniz. Fazla kilo, kalp ve damar sağlığınızı olumsuz yönde etkileyerek geri dönülmez sonuçlara yol açabilir. Bunun için beslenme alışkanlıklarınıza uygun bir diyet programı ile kolaylıkla zayıflayabilirsiniz. Fazla kilosu olmayan fakat aile geçmişinde kalp hastalığı olan kişilerin de beslenmesine dikkat etmesi gerekir. Bu yüzden her daim sağlıklı bir beslenme programı izlemeye özen göstermelisiniz.
- Aktif yaşam: Kalp sağlığınız için haftanın 3 günü en az 30 – 60 dakika egzersiz yapmalısınız. Masabaşı bir işte çalışıyorsanız, aralarda küçük molalar vererek biraz yürüyün ve esneme hareketleri yapın. İşe giderken ve iş çıkışında ufak yürüyüşler yapmak da kalbinizin daha sağlıklı olmasını sağlar.
- Genetik geçmişinizi öğrenin: Birinci derece akrabalarından sadece birinde kalp hastalığı olan kişilerin, kalp krizi geçirme ve ani ölüm riski birkaç kat artıyor. Her iki ebeveynde de kalp ve damar hastalıklarından biri varsa, çocukların ilerleyen yaşlarda aynı hastalığa yakalanma riski 2 – 3 kat artıyor. Kalp ve damar hastalıklarında birçok genin rolü vardır. (Bkz: Genetik mutasyonlar kalp krizi riskini arttırıyor.) Bu yüzden genetik kalp sağlığı geçmişinizi öğrenerek hastalığa yakalanmamak için önlem alabilirsiniz.
Beden sağlığımızı yöneten ve tüm hastalıkların temelini oluşturan genlerimizdir. Kardiyovasküler hastalıkların genetik ile ilişkili olduğu bilinmektedir. Genetik analiz ile hastalıklara karşı koruyucu önlem alınabilir ve kişiye uygun tedavi uygulanabilir. Kalp sağlığınız için genetik riskiniz olup olmadığını öğrenmek ve sağlıklı yaşam yolunda şimdiden önlem almak için tıbbi genetik uzmanı Dr. Yaman Sağlam’a danışabilirsiniz.
